วิทยานิพนธ์นี้ มีวัตถุประสงค์ในการศึกษา ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงตามหลักอิทธิบาทของผู้บริหารโรงเรียน 2) เพื่อศึกษาการเป็นองค์การแห่งการเรียนรู้ในโรงเรียนกลุ่มกรุงธนใต้ 3) เพื่อศึกษาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงตามหลักอิทธิบาทของผู้บริหารที่ส่งผลต่อองค์การแห่งการเรียนรู้ในโรงเรียนกลุ่มกรุงธนใต้ สังกัดกรุงเทพมหานคร โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงพยากรณ์ (Predictive Research) กลุ่มตัวอย่างได้แก่ โรงเรียน 59 โรงเรียน ได้มาโดยวิธีการสุ่มตัวอย่างแบบแบ่งชั้น (Stratified Random Sampling) และการสุ่มตัวอย่างในกลุ่มย่อยใช้วิธีการสุ่มอย่างง่าย (Simple Random Sample) ผู้ให้ข้อมูลประกอบด้วย ผู้บริหารและครู รวมทั้งหมด 354 คน เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถามเกี่ยวกับภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงตามหลักอิทธิบาท 4 ของผู้บริหารกับองค์การแห่งการเรียนรู้ในโรงเรียนกลุ่มกรุงธนใต้ สังกัดกรุงเทพมหานคร วิเคราะห์หาค่าความเที่ยง (Reliability) โดยภาพรวม เท่ากับ .981และรายด้าน เท่ากับ .977 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน โดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูป ผลการวิจัย พบว่า 1. ภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงตามหลักอิทธิบาทของผู้บริหารในโรงเรียนกลุ่มกรุงธนใต้ สังกัดกรุงเทพมหานคร โดยภาพรวมทั้ง 4 ด้าน อยู่ในระดับมากที่สุด เมื่อพิจารณาค่าเฉลี่ยเป็นรายด้านอยู่ในระดับมากที่สุดทุกด้าน โดยเรียงลำดับจากสูงสุดไปต่ำสุด คือ ด้านการมีอิทธิพลอย่างมีอุดมการณ์ตามหลักอิทธิบาท, ด้านการคำนึงถึงความเป็นปัจเจกบุคคลตามหลักอิทธิบาท, ด้านการสร้างแรงบันดาลใจตามหลักอิทธิบาทและด้านการกระตุ้นทางปัญญาตามหลักอิทธิบาท ตามลำดับ 2. การเป็นองค์การแห่งการเรียนรู้ในโรงเรียนกลุ่มกรุงธนใต้ สังกัดกรุงเทพมหานคร มีคะแนนค่าเฉลี่ยโดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด เมื่อพิจารณาค่าเฉลี่ยเป็นรายด้าน อยู่ในระดับมากที่สุดทุกด้าน ยกเว้น ด้านการมีแบบแผนทางความคิด อยู่ในระดับมาก โดยเรียงลำดับตามค่าเฉลี่ย จากสูงสุดไปต่ำสุด คือด้านความเชี่ยวชาญส่วนบุคคล, ด้านการสร้างและสานวิสัยทัศน์ร่วมกัน ด้านการเรียนรู้ร่วมกันเป็นทีม, ด้านการคิดเชิงระบบและด้านการมีแบบแผนทางความคิด ตามลำดับ 3. ภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงตามหลักอิทธิบาท 4 ของผู้บริหารส่งผลต่อองค์การแห่งการเรียนรู้ในโรงเรียนกลุ่มกรุงธนใต้ สังกัดกรุงเทพมหานคร อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ที่ระดับ .01 เรียงลำดับความสำคัญ คือ ด้านการคำนึงถึงความเป็นปัจเจกบุคคล ด้านการกระตุ้นทางปัญญา และ ด้านการสร้างแรงบันดาลใจ โดยมีค่าสัมประสิทธิ์การทำนายหรืออำนาจพยากรณ์ของการเป็นองค์การแห่งการเรียนรู้ในโรงเรียนกลุ่มกรุงธนใต้ สังกัดกรุงเทพมหานคร ได้ร้อยละ 61.8 (R2 = .618) สามารถเขียนเป็นรูปสมการวิเคราะห์การถดถอยได้ดังนี้ สมการคะแนนดิบ y ̂ = .740+.460 (x4) + .217 (x3) + .148 (x2) (R2 = .618) สมการคะแนนมาตรฐาน Z ̂ Y = .454 (x4) +.231 (x3) + .156 (x2) (R2 = .618
The objectives of the study were: 1) to study transformational leadership according to Iddhipāda of school administrators of South Krungthon Group Schools under Bangkok Metropolitan Administration, 2) to study the learning organization of South Krungthon Group Schools under Bangkok Metropolitan Administration, and 3) to study transformational leadership according to Iddhipa ̅da of school administrators resulting to the learning organization of South Krungthon Group Schools under Bangkok Metropolitan Administration. The data were collected through questionnaires, administrators and teachers of South Krungthon Group Schools 354 samples in 59 schools by stratified and simple random sampling. The overall reliability was at .981 and at .977 in aspects. The data were analyzed by frequency, percentage, mean, standard deviation, and stepwise multiple regression analysis. The results of the study found that: 1. The average value of transformational leadership according to Iddhipa ̅da of school administrators of South Krungthon Group Schools under Bangkok Metropolitan Administration was at a highest level in total. In aspects, the highest level was on Idealized Influence, followed by Individualized Consideration, Inspiration Motivation, and Intellectual Stimulation respectively. 2. The average value of learning organization of South Krungthon Group Schools under Bangkok Metropolitan Administration was at a highest level in total and in aspects. The highest level was on Personal Mastery, followed by Building and Sharing Vision, Team Learning, Systematic Thinking, and Mental Model respectively. 3. Transformational Leadership according to Iddhipāda of school administrators resulting to the learning organization of South Krungthon Group Schools under Bangkok Metropolitan Administration with a significantly statistic figure at .01. The most significance was on Individualized Consideration, followed by Intellectual Stimulation, and Inspiration Motivation respectively. The predictive coefficient or the predictive power of being a learning organization was 61.8% (R2 = .618). It can be written in regression equation as follows; Raw Score Equation y ̂ = .740+.460 (x 4) + .217 (x3) + .148 (x2) (R2 = .618) Standard Equation Z ̂ Y = .454 (x 4) +.231 (x3) + .156(x2) (R2 = .618)

วิทยานิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์ ดังต่อไปนี้ 1) เพื่อศึกษาการสร้างเยาวชนรุ่นใหม่ 2) เพื่อศึกษาการสร้างเยาวชนรุ่นใหม่ตามหลักการบำเพ็ญวิริยบารมี และ 3) เพื่อวิเคราะห์คุณค่าการสร้างเยาวชนรุ่นใหม่ตามหลักการบำเพ็ญวิริยบารมี วิทยานิพนธ์นี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยศึกษาจาก พระไตรปิฎก อรรถกถา ตำรา เอกสาร งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง และการสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญและผู้ทรงคุณวุฒิ นำมาวิเคราะห์จัดระบบหมวดหมู่แล้วสรุปผลการวิจัยนำเสนอแบบเชิงพรรณา ผลการวิจัยพบว่า 1. การสร้างเยาวชนรุ่นใหม่ เป็นการพัฒนาคุณภาพชีวิตของเยาวชนให้มีเป้าหมาย โดยการฝึกฝนพัฒนา ให้มีความขยันหมั่นเพียร มีระเบียบวินัย อันจะเป็นบันไดไปสู่ความสำเร็จในชีวิตทั้งด้านการเรียน และการงาน 2. การสร้างเยาวชนรุ่นใหม่ตามหลักการบำเพ็ญวิริยบารมี หมายถึง ความขยัน ความหมั่นเพียรพยายาม จะทำให้เยาวชนมีความตั้งใจทำจริง เห็นคุณค่าของสิ่งที่ทำ มีความอดทนต่ออุปสรรคต่าง ๆ ทำให้บรรลุเป้าหมายในชีวิตได้ หลักธรรมที่ส่งเสริมประกอบไปด้วย อิทธิบาท 4 สัมมัปปธาน 4 อินทรีย์ 5 บารมี 10 และ โพชฌงค์ 7 3. ผลการวิเคราะห์คุณค่าการสร้างเยาวชนรุ่นใหม่ตามหลักการบำเพ็ญวิริยบารมี พบว่า 1) คุณค่าด้านการสร้างชาติ คือ การทำให้ประเทศชาติที่เกิดความเจริญก้าวหน้าอย่างยั่งยืน 2) คุณค่าด้านการบรรลุเป้าหมายในชีวิต คือ การทำให้ชีวิตประสบกับความสำเร็จตามเป้าหมาย และ 3) คุณค่าด้านการเป็นต้นแบบแก่เยาวชนรุ่นต่อไป คือ การประพฤติตนเป็นแบบอย่างที่ดีต่อเยาวชนรุ่นใหม่ เพื่อที่จะเติบโตไปในโลกแห่งวิวัฒนาการและมีพุทธิปัญญาที่นำไปใช้ประโยชน์ได้ในชีวิตประจำวัน
The objectives of this thesis were as follows 1) to study the creation of the new generation youth, 2) to study the creation of the new generation youth according to the Viriyapāramī Practice, and 3) to analyze the value of the creation of the new generation youth according to the Viriyapāramī Practice. The thesis was the documentary qualitative research works focused on documentaries, studies mainly on the Tipitaka, relating documentaries and relevant researches together with the interviews of the related experts. All of the data were then analyzed by content analysis, classified into system, concluded and presented in descriptive analysis The results of research were found as follows: 1. The creation of a new youth was the development of the quality of life for the new generation of youth to have the goals by practicing to develop diligence and discipline to be the ladder of success in life for both in education and work. 2. The creation of a new generation of youth according to the principles of the Viriyapāramī Practice means the acts of diligence and perseverance to make the younger generation truly determined and appreciating the things that were done having patience with various obstacles to achieve the life goals following the promoted Dharma principles consisting of Iddhipada 4 (basis for success), Sammappadhana 4 (right exertions), Indriya 5 (controlling facility), Parami 10 (perfections) and Bojjhanga 7 (enlightenment factors). 3. The analytical results for the value of the creation of the new generation youth according to the Viriyapāramī Practice were as follows: 1) the value of creating a nation was to make the nation for sustainable progress, 2) The value of achieving life goals

วิทยานิพนธ์นี้ มีวัตถุประสงค์ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาหลักจริยศาสตร์ 2) เพื่อศึกษาเวสสันดรชาดก 3) เพื่อวิเคราะห์หลักจริยศาสตร์ที่ปรากฏในเวสสันดรชาดกวิทยานิพนธ์นี้ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยการศึกษาข้อมูลจากพระไตรปิฎก ตำราวิชาการ ผลงานวิจัย วิทยานิพนธ์ที่เกี่ยวข้อง แล้วนำมาวิเคราะห์และสรุปผลการวิจัย ผลจากการวิจัยพบว่า 1) หลักจริยศาสตร์เป็นหลักจริยธรรมแห่งความประพฤติของมนุษย์ที่เกี่ยวข้องกับความดี ความชั่วความถูก ความผิด หรือเรื่องของความสมควรหรือไม่สมควรประพฤติ เป็นหลักที่ว่าด้วยการแสวงหาคุณค่าของชีวิต และเกณฑ์มาตรฐานความดีและความชั่ว เป็นหลักในการดำเนินชีวิตรวมทั้งข้อปฏิบัติที่จะทำให้เราเจริญขึ้นมีความก้าวหน้าในชีวิตตามสมควร เพื่อให้ชีวิตของเรามีระเบียบ มีจิตใจสูง เป็นไปตามกฎเกณฑ์ของสังคมที่เห็นด้วยปัญญาแล้วว่ามีประโยชน์ เป็นไปเพื่อความดีและความสุข 2) เวสสันดรชาดก เป็นวรรณคดีพุทธศาสนา หรือเรียกว่า มหาชาติ มีทั้งหมด 13 กัณฑ์ คือ 1) กัณฑ์ทศพร 2) กัณฑ์หิมพานต์ 3) กัณฑ์ทานกัณฑ์ 4) กัณฑ์วนประเวสน์ 5) กัณฑ์ชูชก 6) กัณฑ์จุลพน7) กัณฑ์มหาพน 8) กัณฑ์กุมาร 9) กัณฑ์มัทรี 10) กัณฑ์สักกบรรพ 11) กัณฑ์มหาราช 12) กัณฑ์ฉกษัตริย์ และ 13) กัณฑ์นครกัณฑ์ซึ่งมีแนวทางปฏิบัติในทางจริยศาสตร์และคุณค่าแห่งความดี 3) หลักจริยศาสตร์ที่ปรากฏในเวสสันดรชาดกทั้ง 13 กัณฑ์ผู้วิจัยได้วิเคราะห์คุณค่าทาง จริยศาสตร์ 2 ด้าน คือคุณค่าด้านจิตใจและสังคม คุณค่าด้านจิตใจนั้นจะช่วยพัฒนาจิตใจให้มีความเมตตากรุณา เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ต่อกัน ไม่อิจฉาริษยาผู้กัน มีจิตใจที่เป็นกุศล เมื่อมีอารมณ์โลภ โกรธ หลง ก็สามารถระงับได้ และเข้าใจในหลักการดำเนินชีวิตอย่างไม่ประมาท คุณค่าด้านสังคม จะช่วยให้การอยู่ร่วมกันในสังคมมีความเป็นอยู่อย่างสันติสุข ทุกคนเข้าใจในหน้าที่ของตนเอง ไม่สร้างความเดือดร้อนให้ตนเองและผู้อื่น เมื่อใครทำผิดก็มีการให้อภัยซึ่งกันและกัน มีความสามัคคีเป็นที่ตั้ง สังคมมีความเข็มแข็ง ปัญหาทางครอบครัวลดน้อยลงและอยู่ร่วมกันได้อย่างสงบสุข
The objectives of this thesis were; 1) to study the principles of ethics, 2)to study Vessantara Jataka, and 3) to analyze the ethics in Vessantara Jataka. The data of this qualitative research were collected from the Tipitaka, textbooks, research works, and related documents and then analyzed and summarized into the findings. The results of the study were found that: 1) Ethics is the principle of human behavior in relation to goodness, badness, righteousness, wrongfulness, or appropriate or inappropriate behaviors. It is the principle of pursuing the value of life and the benchmark of goodness and badness. It is the principle of living a life, including practices that will allow us to grow, progress, to be orderly, and to raise the mental level in accordance with the rules of society that are perceived as useful for the sake of goodness and happiness. 2) Vessantara Jataka is a well-known Buddhist literature. It is sometimes referred to as Mahajati or the Great Birth Story. There are 13 volumes altogether: 1) Dasavara, 2) Himavanta, 3) Dana, 4) Vanapavesa, 5) Jujaka, 6) Julavana, 7) Mahavana, 8) Kumara, 9) Maddariya, 10) Sakkabap, 11) Maharaja, 12) Cha-kasattariya, and 13) Nagara. All of these volumes consist of ethical practices and values of goodness. 3) Principles of ethics found in the 13 volumes of Vessantara Jataka were classified into two aspects; spiritual value and social value. The spiritual value helps develop the mind to loving-kindness, generosity, meritorious mind, and non-jealousy. When greed, anger, or delusion occurs in their mind, one can understand and control it. In social value, it helps coexistence in society peacefully. Each individual understands their duty, without causing trouble to oneself and others. The society based on forgiveness and unity is strong, which results to the reduction of family problems. Living in the society like this is peaceful.

วิทยานิพนธ์นี้ มีวัตถุประสงค์ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาการบรรเทาทุกข์ของผู้สูงอายุ 2) เพื่อศึกษาหลักธรรมในการบรรเทาทุกข์ตามแนวพุทธปรัชญาเถรวาท 3) เพื่อวิเคราะห์การบรรเทาทุกข์ของผู้สูงอายุตามแนวพุทธปรัชญาเถรวาท เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพแบบเอกสาร มีการศึกษาและวิเคราะห์แล้วนำสรุปผลการวิจัย ผลการวิจัย พบว่า 1) การบรรเทาทุกข์ของผู้สูงอายุ เป็นการจัดการความทุกข์ของผู้สูงอายุ เป็นสภาพที่ทำให้ความทุกข์ทุเลาลง ความทุกข์จำแนกออกเป็นทุกข์ทางกายและทุกข์ทางใจ แนวทางในการบรรเทาทุกข์มีทั้งการบรรเทาทุกข์ทั่วไป คือ การจัดการความทุกข์อย่างไม่ท้อถอยด้วยความไม่ประมาท มี 2 แบบ คือ การบรรเทาทุกข์ด้วยตนเอง และการบรรเทาทุกข์ด้วยผู้อื่น คือ การแก้ไขความทุกข์โดยได้รับความช่วยเหลือจากคนรอบข้างหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 2) หลักธรรมในการบรรเทาทุกข์ตามแนวพุทธปรัชญาเถรวาท คือ คำสอนและแนวทางการปฏิบัติเพื่อแก้ไขที่รากเหง้าของความทุกข์ คือ ความไม่รู้ ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง เข้าใจสรรพสิ่งตามสภาพที่เป็นจริง และคลายความยึดมั่นในรูปนาม เมื่อหาสาเหตุถึงกระบวนการเกิดและดับของทุกข์พบ และรู้จักวิธีปฏิบัติอย่างรู้เท่าทัน จะทำให้ความทุกข์ทั้งทางกายและทางใจบรรเทาลง 3) วิเคราะห์การบรรเทาทุกข์ของผู้สูงอายุตามแนวพุทธปรัชญาเถรวาท พบว่า อายุสสธรรม เป็นหลักประพฤติที่ประกอบด้วยการมีสติปัญญาตลอดเวลาในทุกกิจกรรมของชีวิตช่วยให้อายุยืน มี 5 ประการ คือ 1.สัปปายการี 2.สัปปาเย มัตตัญญู 3.ปณิตโภชี 4.กาลจารี 5.พรหมจารี และมีหลักอริยสัจ 4 ที่ช่วยให้เข้าใจถึงทุกข์และสาเหตุซึ่งเกิดจากอวิชชาและมีแนวทางปฏิบัติสายกลางในการดำรงชีวิต หลักธรรมทั้ง 2 นี้ สอนให้แก้ไขที่รากเหง้าของความทุกข์ เมื่อผู้สูงอายุนำสู่การปฏิบัติจะช่วยให้ความทุกข์บรรเทาลงได้จริงและมีชีวิตยืนยาวอย่างมีคุณค่า
The objectives of this thesis are as follows; 1) to study the suffering mitigation of the elders, 2) to study the Dhamma principles for suffering mitigation in accordance with Theravada Buddhist philosophy, and 3) to analyze the suffering mitigation of the elders in accordance with Theravada Buddhist philosophy. This study is a documentary qualitative research. The data were collected, analyzed, and summarized into the findings. The study results were as follows: 1) The suffering relief of the elderly was the management in the suffering reduction. The suffering was classified into physical suffering and mental suffering. In general, the suffering relief approaches consisted of 2 types: suffering relief by oneself with mindfulness. And the other one was the suffering relief by others; the solution to suffering with the help of the people nearby or related sectors. 2) The Dhamma principles for suffering mitigation in accordance with Theravada Buddhist philosophy are the teachings and practices to eradicate the root cause of suffering; ignorance. The practice is based on the firm and neutral mind to understand things as they really are, and then the attachment to mind and matter can be declined. When the cause and process of the occurrence and the end of suffering were found and realized, both physical suffering and mental suffering could be alleviated. 3) In analysis of suffering mitigation of the elders according to Theravada Buddhist Philosophy, It was found that Ayussadhamma is the principle consisting of the constant mindfulness and wisdom in life activities and it can prolong the life. Ayussadhamma consists of 5 items: 1. Sappayakari, 2. Sapapayemattannu, 3. Panitabhoji, 4. Kalacari, and 5. Brahmacari. The Four Noble Truths help understand the sufferings with their causes occurred from ignorance, and then provide the middle paths for life. Both groups of these teachings point out how to solve the suffering from the root causes. When the elderly put it into practice, their suffering can be alleviated and they can live longer with a valuable life.

วิทยานิพนธ์นี้ มีวัตถุประสงค์ ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาทศชาติชาดก 2) เพื่อศึกษาแนวคิดทางจริยศาสตร์ที่ปรากฏในทศชาติชาดก 3) เพื่อวิเคราะห์คุณค่าทางจริยศาสตร์ที่ปรากฏในทศชาติชาดก วิทยานิพนธ์ฉบับนี้เป็นการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพ แหล่งข้อมูลที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ พระไตรปิฎก อรรถกถา หนังสือ และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับเรื่องจริยศาสตร์ศาสตร์ที่ปรากฏในทศชาติชาดก ผลการวิจัย พบว่า 1) ทศชาติชาดก เป็นเรื่องราวที่กล่าวถึงอดีตชาติของพระพุทธเจ้าในพระชาติต่าง ๆ เมื่อครั้งยังเป็นพระโพธิสัตว์ ถือกำเนิดเป็นมนุษย์บ้าง เป็นเทวดาบ้าง เพื่อทรงบำเพ็ญบารมีต่าง ๆ เพื่อเป็นปัจจัยที่ช่วยส่งเสริมหนุนนำให้ได้บรรลุซึ่งพระอนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้าในพระชาติสุดท้าย เพื่อโปรดสรรพสัตว์ทั้งหลายให้พ้นจากกองกิเลสกองทุกข์ทั้งปวง 2) ความประพฤติที่จัดเป็นความดีที่ปรากฏในทศชาติชาดกนั้น เป็นความประพฤติฝ่ายกุศล สามารถนำประโยชน์และความสุขมาให้แก่ผู้ปฏิบัติ แก่บุคคลอื่นและแก่สังคมส่วนรวมได้ ความประพฤติที่จัดเป็นความชั่วที่ปรากฏในทศชาติชาดกนั้น เป็นความประพฤติฝ่ายอกุศล สามารถนำความทุกข์และความเดือดร้อนมาให้แก่ผู้ปฏิบัติ แก่บุคคลอื่นและแก่สังคมส่วนรวมได้ ซึ่งเกณฑ์ที่นำมาตัดสินความดี-ความชั่วที่ปรากฏในทศชาติชาดกนั้นเป็นเกณฑ์ตัดสินทางจริยศาสตร์ของกลุ่มสัมบูรณนิยม กลุ่มปฏิบัตินิยม กลุ่มประโยชน์นิยม และเกณฑ์ตัดสินในทางพระพุทธศาสนา จุดมุ่งหมายของชีวิตที่ปรากฏในทศชาติชาดกนั้นมีประโยชน์ 3 ด้าน คือ ประโยชน์เพื่อตนเอง อันได้แก่ประโยชน์ในปัจจุบัน ประโยชน์ในภพหน้า และประโยชน์อย่างสูงสุดคือพระนิพพาน ประโยชน์เพื่อผู้อื่น คือ สามารถสร้างประโยชน์และความสุขให้แก่ผู้อื่นทั้งทางกายและทางจิตใจ และประโยชน์เพื่อส่วนรวมและสังคม คือ สามารถสร้างความสงบสุขให้เกิดขึ้นแก่สังคมส่วนรวมได้ 3) คุณค่าทางจริยศาสตร์ที่ปรากฏในทศชาติชาดก เป็นคุณค่าที่มีต่อจิตใจ คุณค่าที่มีต่อการดำเนินชีวิต คุณค่าที่มีต่อสังคม และคุณค่าที่มีต่อการปฏิบัติธรรม เป็นคุณค่าที่สร้างประโยชน์และความสุขให้แก่ตนเอง ให้แก่คนอื่น และให้แก่สังคมส่วนรวม
The purposes of this thesis include; 1) to study the ten birth-stories of the Buddha, 2) to study the ethical concepts in the ten birth-stories of the Buddha, and 3) to analyze the values of the ethical concepts in the ten birth-stories of the Buddha. The data of this qualitative research were collected from the Tipitaka, Commentaries, books, and research works related. Research results were found that: 1) The ten birth-stories of the Buddha retell the past lives of the Buddha when he was still a Bodhisattva who was born either a human or a deva in order to perform meritorious acts which could help him reach his ultimate goal and become the Buddha in his final life to teach all beings to free themselves from desires and sufferings. 2) The good actions found in those stories are the wholesome that can bring benefits and happiness to practitioners, others and society as well. Meanwhile, the evil deeds in the stories are considered unwholesome because they can bring sufferings and troubles to the doers, others and society. The good deeds and the bad deeds in the ten birth-stories of the Buddha were decided by the ethical criteria set by the groups of absolutism, pragmatism, utilitarianism, and Buddhism. There are 3 types of benefits in the life goals found in the ten birth-stories of the Buddha; 1) benefits to oneself in the present life, in the following lifetimes, and the supreme benefit or achieving enlightenment; 2) benefits to other people in both physical and mental ways; and 3) public benefits referring to creating peace and happiness to community and society. 3) The ethical values in the ten birth-stories of the Buddha are for mentality, living a life, society and Dhamma practicing. These values can build and bring benefits and happiness to oneself, others and society.

วิทยานิพนธ์เรื่องนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสารัตถะของธรรมนิยายเรื่องลีลาวดี 2) เพื่อศึกษาสารัตถะธรรมที่ปรากฏในธรรมนิยายเรื่องลีลาวดี และ 3) เพื่อศึกษาคุณค่าของหลักพุทธธรรมที่ปรากฏในธรรมนิยายเรื่องลีลาวดี เป็นการวิจัยเชิงเอกสาร โดยศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ขอบเขตด้านเนื้อหา ได้แก่ หลักวรรณะ 4 หลักกรรม หลักความตาย หลักการเวียนว่ายตายเกิด หลักความรัก และคุณค่าของหลักพุทธธรรมที่ปรากฏในธรรมนิยายเรื่องลีลาวดี โดยวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า: 1. ธรรมนิยายเรื่องลีลาวดี กล่าวถึงเรื่องราวอิงประวัติศาสตร์ในสมัยพุทธกาล อันมีการดำเนินเรื่องราวผ่านตัวละครเอกคือ พระเรวัตตะและลีลาวดี ผูกเรื่องราวจากความรักและอุปสรรคจากความแตกต่างของชนชั้นวรรณะ เป็นนวนิยายที่สอดแทรกหลักธรรมคำสอนผ่านตัวละคร ด้วยการบรรยายเชิงพรรณา เทศนาและอุปมาโวหาร สะท้อนถึงหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาและนิพพาน 2. หลักพุทธธรรมที่ปรากฏในธรรมนิยายเกี่ยวข้องกับการปฏิบัติตนของมนุษย์ต่อสังคม เช่น ความรักความเมตตา ความกตัญญูความเสียสละ กัลยาณมิตร และหลักพุทธธรรม เช่น ขันธ์ 5 สติปัฏฐาน 4 ไตรลักษณ์และปฏิจจสมุปบาท 3. คุณค่าของหลักพุทธธรรมที่ปรากฏ เป็นการให้ความรู้ทั้งต่อผู้อ่านเองและการปฏิบัติต่อผู้อื่น ในเชิงอุปมาเปรียบเทียบสะท้อนถึงความเชื่อเกี่ยวกับการเวียนว่ายตายเกิดและหลักกรรม ที่ให้ผู้อ่านได้รับความเพลิดเพลินในรสวรรณกรรมและหลักพุทธธรรมในการดำเนินชีวิต
The objectives of this thesis were as follows; 1) to study the essences of Leelawadee Buddhist novel, 2) to study the doctrinal essences that appeared in Leelawadee Buddhist novel, and 3) to study the values of the Buddhist principles that appeared in Leelawadee Buddhist novel. It was a document research by studying relevant documents and researches. The scopes of content were on the principles of 4 castes, action, circulation of life, love and the values of the Buddhist principles that appeared in Leelawadee Buddhist novel. The data analysis was carried out in descriptive manner. The results of research were found that: 1. Leelawadee Buddhist novel described the historical story in the Buddha’s time through the main characters named Phrarewatta and Leelawadee. It tied the story from love and obstacles from caste differences. The novel incorporated doctrines and teachings through the characters with descriptive instruction and parables reflecting Buddhist principles and Nibbana. 2. The Buddhist principles that appeared in Buddhist novel related to human behaviors towards society such as love and compassion, gratitude, sacrifice, friendship and Buddhist principle such as 5 aggregates, 4 foundations of mindfulness, 3 characteristics and dependent origination. 3. The values of Buddhist principles that appeared were to educate both the readers themselves and the treatment of others. In metaphorical comparison, it reflected beliefs about circulation of life and action that allowed readers to enjoy the taste of literature and Buddhist principles in their lives.