สารนิพนธ์นี้ มีวัตถุประสงค์ ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาสภาพการปฏิบัติงานประกันสังคมของบุคลากรสำนักงานประกันสังคมกรุงเทพมหานคร 2) เพื่อศึกษาบทบาทการปฏิบัติงานประกันสังคมตามหลักฆราวาสธรรมของบุคลากรสำนักงานประกันสังคมกรุงเทพมหานคร 3) เพื่อศึกษาประโยชน์และคุณค่าการปฏิบัติงานประกันสังคมตามหลักฆราวาสธรรมของบุคลากรสำนักงานประกันสังคมกรุงเทพมหานคร การวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยใช้วิธีการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-Depth Interview) กับผู้ให้ข้อมูลสำคัญเป็นรายกลุ่มและรายบุคคล (Key Informants)จากบุคลากรสำนักงานประกันสังคมกรุงเทพมหานครพื้นที่ 11 ที่มีคุณสมบัติเป็นผู้มีประสบการณ์ในองค์กรมากกว่า 5 ปี ขึ้นไป โดยการเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง (Criterion Based Selection) เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาวิจัย วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้เทคนิควิเคราะห์เนื้อหา (content analysis) วิเคราะห์ส่วนประกอบ (Component Analysis) และการวิเคราะห์สรุปอุปนัย (Analytic Induction) ที่ได้จากการสัมภาษณ์เชิงลึกจากแบบสัมภาษณ์มีโครงสร้าง (Structured Interview) ซึ่งปรับปรุงมาจากการทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องที่ผ่านการทดสอบความเที่ยงตรงของเครื่องมือ (Validity) ในการวิจัยจากที่ปรึกษาและผู้เชี่ยวชาญจำนวน 3 คน เพื่อให้เกิดความมั่นใจของผลลัพธ์ที่มีความถูกต้อง แม่นยำและมีประสิทธิภาพ แล้วจึงทำการสรุปบรรยายให้เห็นถึงความหมายของข้อมูลเหล่านั้น แล้วนำเสนอเชิงพรรณนาความ ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพการปฏิบัติงานประกันสังคมของบุคลากรสำนักงานประกันสังคม บุคลากรสำนักงานประกันสังคมที่ได้จากผลการศึกษาเอกสารและการสัมภาษณ์เป็นไปในทิศทางเดียวกัน คือ บุคลากรสำนักงานประกันสังคมกรุงเทพมหานครล้วนมีการปฏิบัติงานภายใต้กฎ ระเบียบ ข้อบังคับ ตรงตามแนวปฏิบัติที่โครงสร้างหน้าที่ความรับผิดชอบที่กฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการสำนักงานประกันสังคมกระทรวงแรงงาน พ.ศ.
2559 ได้กำหนดหน้าที่ความรับผิดชอบของกลุ่มงานไว้ 2) บทบาทการปฏิบัติงานประกันสังคมตามหลักฆราวาสธรรมของบุคลากรสำนักงานประกันสังคมกรุงเทพมหานครที่ได้จากผลการศึกษาเอกสารและการสัมภาษณ์เป็นไปในทิศทางเดียวกัน คือ บุคลากรมีการปฏิบัติงานด้วยความขยันหมั่นเพียรมุ่งมั่นทุ่มเท ตั้งใจและรอบคอบ มีความจริงใจให้แก่กัน ซื่อสัตย์สุจริตทั้งกาย วาจา และใจ พูดจริงทำจริง ตรงไปตรงมา รู้จักควบคุมอารมณ์ตนเอง สามารถพัฒนาปรับปรุงตนให้ดีขึ้น มีความอดทนอดกลั้นต่อความลำบาก รู้จักใช้สติ ปัญญาเพื่อแก้ไขปัญหาและอุปสรรคต่าง ๆ มีความเสียสละเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ให้ความช่วยเหลือเพื่อนร่วมงานกันเพื่อประโยชน์ส่วนรวม ซึ่งเป็นไปตามแนวทางของหลักฆราวาสธรรม เพื่อให้การปฏิบัติงานที่อยู่ในความรับผิดชอบและการให้บริการเป็นไปอย่างราบรื่น มีความสุขเมื่อได้ร่วมงานกันและเป็นไปตามวัตถุประสงค์ของหน่วยงานที่ได้ตั้งเป้าหมายไว้ จนทำให้ตนเองประสบความสำเร็จตามที่ตั้งใจไว้ 3) ประโยชน์และคุณค่าการปฏิบัติงานประกันสังคมตามหลักฆราวาสธรรมของบุคลากรสำนักงานประกันสังคมกรุงเทพมหานครที่ได้จากผลการศึกษาเอกสารและการสัมภาษณ์เป็นไปในทิศทางเดียวกัน คือ 1) หลักฆราวาสธรรมมีประโยชน์และคุณค่าต่อการปฏิบัติงานเพราะสามารถทำให้บุคลากรเป็นคนซื่อสัตย์ จริงใจ มีจิตใจเข้มแข็งมั่นคงอดทนต่อความยากลำบากต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น ควบคุมอารมณ์ข่มจิตใจของตน รู้จักใช้สติยับยั้งชั่งใจและพิจารณาปรับปรุงตนเองได้ตลอดเวลา ทั้งยังทำให้ต่างฝ่ายต่างมีความเสียสละ โอบอ้อมอารี เป็นที่พึงให้คนอื่น ทั้งหมดนี้ล้วนเป็นเหตุให้การครองเรือนและการครองงานเป็นไปด้วยความราบรื่นและได้รับผลสำเร็จในการปฏิบัติหน้าที่การงานตามที่หวังไว้ 2) หลักฆราวาสธรรมทุกข้อล้วนมีความสำคัญและมีความเกี่ยวพันกันจะขาดข้อใดข้อหนึ่งไปไม่ได้ เพราะสามารถนำมาใช้ลดปัญหาความขัดแย้งไม่ให้เกิดขึ้นในการทำงาน ช่วยในการปฏิบัติงานเป็นไปอย่างราบรื่นและสามารถจัดการปัญหาที่เกิดขึ้นได้เป็นอย่างดี ยังผลให้ประสบความสำเร็จในหน้าที่การงานและมีความเจริญก้าวหน้าในชีวิตได้อย่างที่ตั้งใจไว้ 3) การนำเอาหลักฆราวาสธรรมมาประยุกต์ใช้ในการทำงานเป็นสิ่งที่ดีและมีประโยชน์เป็นอย่างมาก เพราะหลักฆราวาสธรรมเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจของตนเองและผู้อื่นให้การทำงานเป็นไปด้วยความราบรื่น นำพาความสำเร็จและความมีความสุขในการดำเนินชีวิตมาสู่ตัวผู้ปฏิบัติ และ 4) บุคลากรล้วนเห็นว่าหลักฆราวาสธรรมเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจให้ทุกคนมีความสุขในการทำงาน ลดปัญหาความขัดแย้งที่เกิดขึ้นจากการทำงาน เพราะต่างฝ่ายต่างมีสติทำหน้าที่ของตนด้วยความซื่อสัตย์สุจริต ถูกต้องตรงไปตรงมาและเต็มใจ รู้จักรักษาคำพูดมีน้ำใจไมตรีและความจริงใจให้กัน มีปัญญาในการคิด วิเคราะห์ แยกแยะ มีความอดทนอดกลั้นในการควบคุมคำพูดและกริยาอารมณ์ มีเหตุผลสามารถไตร่ตรองให้รอบคอบ รู้จักปรับปรุงตนเองและรู้จักเสียสละและให้ความช่วยเหลือเพื่อนร่วมงาน ทำให้เกิดความร่วมมือร่วมใจในการพัฒนาคุณภาพการปฏิบัติงาน เพื่อให้การปฏิบัติงานเป็นไปอย่างเรียบร้อยและประสบผลสำเร็จไปตามที่ได้คาดหมายไว้
The objectives of this thesis were: 1) to study the social security performance of the personnel in the Bangkok Social Security Office, 2) to study the social security operating conditions according to Gharavasa Dhamma principles of the personnel in the Bangkok Social Security Office, 3) to study the benefits and values of social security performance according to Gharavasa Dhamma principles of the personnel in the Bangkok Social Security Office. This research is a qualitative research using in-dept interview method from personnel of the Bangkok Social Security Office Area 11 who have more than 5 years of organizational experience. 11 people were selected by a specific sample (Criterion Based Selection) as a tool used in the research study. The data were analyzed by using content analysis, component analysis, and analytic induction derived from in-depth interviews from the structured interview form, which was revised from the literature review that involved in testing the validity of the instrument in the research from 3 consultants and experts to ensure the accurate, precise and efficient results. Then a summary explaining the meaning of those data was made and presented in a descriptive way. The results of the study showed that: 1) Social security operating conditions of Social Security Office personnel obtained from the study, documents and interviews were in the same direction as follows: the office personnel are operating under the rules and regulations in accordance with the guidelines of the structure of duties and responsibilities according to the ministerial regulations allocating government agencies, the Social Security Office. The Ministry of Labor 2016 has defined the duties and responsibilities of the work group. 2) The role of social security work according to GharavasaDhamma principles of the personnel in the Bangkok Social Security Office were as follows: Personnel perform their work with diligence, determination and dedication. They are also determined, careful, sincere to each other and honest in body, speech and mind. They speak truthfully and honestly, know how to control one's emotions, are able to develop and improve themselves and have patience and tolerance to hardships, know how to use wisdom to solve problems and obstacles, have sacrifice and generosity, provide assistance to colleagues for the common good in accordance with the guidelines of GharavasaDhamma to ensure the smooth and happy operation and service in working together and meeting the objectives of the agency. 3) The benefits and values of social security practices according to Gharavasa Dhamma principles of the personnel in the Bangkok Social Security Office were as follows: 1) The GharavasaDhamma is useful and valuable to the operation because it can make the personnel to be honest, sincere, have mental strength and stability. They can endure various hardships, control their emotional instability, know how to use restraint and consider self-improvement all the time. It also makes them have sacrifice, generosity, and be worthy of others. All this contributes to the smoothness and success of the household work and office work as expected. 2) Each of the GharavasaDhamma principles is important and there is no connection between one of them because it can be used to reduce conflicts in the work, help to operate work smoothly and able to handle problems. As a result, it gives success in work and progress in life as intended. 3) Applying the GharavasaDhamma to work is good and useful because GharavasaDhamma is a tool that binds the mind of oneself and of others’ to work smoothly and to bring success and happiness in life to the practitioner; and 4) Personnel see that GharavasaDhamma principles are a tool to hold one's mind to be happy at work, reduce conflicts arising from work because each party is conscious of doing their duty with honesty, accuracy, straightness and willingness, to know how to keep the word, and have compassion and sincerity to each other. They have intelligence in thinking, analyzing, discriminating, and having patience and restraint in verbal and emotional control. There is a reason that can be considered carefully. They also have self-improvement and self-sacrifice and assistance to co-workers, resulting in cooperation development and operational quality as expected.