การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาหลักอิทธิบาท 4 ในพุทธปรัชญาเถรวาท 2) เพื่อศึกษาการปฏิบัติหน้าที่ของข้าราชการตำรวจกองบังคับการสืบสวนสอบสวน ตำรวจภูธรภาค 4 3) เพื่อศึกษาวิเคราะห์หลักอิทธิบาท 4 กับการปฏิบัติหน้าที่ของข้าราชการตำรวจกองบังคับการสืบสวนสอบสวน ตำรวจภูธรภาค 4 โดยศึกษาข้อมูลจาก พระไตรปิฎก อรรถกถา ตำรา และเอกสารงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง และเก็บรวบรวมข้อมูล เป็นแบบสอบถามกลุ่มตัวอย่างและบุคคลากรในหน่วยงาน กองบังคับการสืบสวนสอบสวนตำรวจภูธรภาค 4 จำนวน 230 คน วิเคราะห์ข้อมูล โดยการหาค่าเฉลี่ยเป็นร้อยละ ซึ่งเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ แบบมีโครงสร้าง เจาะลึก (สุ่มแบบจงใจ) ข้าราชการตำรวจเป็นรายบุคคล (in-depth interview) โดยสัมภาษณ์ ข้าราชการตำรวจที่ปฏิบัติหน้าที่ราชการใน กองบังคับการสืบสวนสอบสวน ตำรวจภูธรภาค 4 จำนวน 38 คน วิเคราะห์เนื้อหาประกอบบริบท ผลการวิจัยพบว่า : 1.อิทธิบาท 4 หมายถึง ธรรมที่เป็นเครื่องให้ถึงความสำเร็จหรือทางแห่งความสำเร็จซึ่งประกอบด้วย 1) ฉันทะ คือ ความพอใจรักใคร่เต็มใจใฝ่ใจในการทำงาน 2) วิริยะ คือ ความเพียรขยันอดทน ทำงานให้สำเร็จ 3) จิตตะ คือ การเอาใจจดจ่ออยู่กับงานที่ทำ 4) วิมังสา คือ เป็นการใช้ปัญญาในการไตร่ตรองสอบสวนพิจารณาตรวจสอบงานที่ทำซึ่งอิทธิบาท 4 นอกจากจะเป็นคุณธรรมที่นำไปสู่ความสำเร็จในงานที่ทำแล้วอิทธิบาท 4 ยังเป็นอายุวัฒนธรรม คือ ธรรมเป็นเหตุให้คนมีอายุยืนยาวอีกด้วยดังที่มีพุทธดำรัสรับรองไว้ในมหาปรินิพพานสูตรว่า“ยสฺส กสฺสจิ อานนฺท จตฺตาโร อิทฺธิปาทา” แปลความว่า “อานนท์อิทธิบาท 4 บุคคลใดเจริญทำให้มากทำให้เป็นดุจยานทำให้เป็นพื้นฐานตั้งไว้อบรมเริ่มไว้ดีแล้วบุคคลนั้นเมื่อปรารถนาก็พึงดำรงชีวิตอยู่ตลอดกัปหรือเกินกว่ากัป” พระอรรถกถาจารย์อธิบายว่า การเจริญอิทธิบาททำให้บุคคลมีชีวิตอยู่ตลอดอายุกัป หมายถึง มีชีวิตอยู่ได้จนครบเกณฑ์อายุขัยประมาณได้ 100 ปีหรือมากกว่านั้น 2. ข้าราชการตำรวจ กองบังคับการสืบสวนสอบสวน ตำรวจภูธรภาค 4 มีความเข้าใจ เห็นความสำคัญของหลักอิทธิบาท 4 และปฏิบัติหน้าที่ตามหลักอิทธิบาท 4 โดยคิดเป็นร้อยละ ในงานธุรการ ด้านงานสืบสวนและด้านงานสอบสวน ทั้ง 3 ด้านอยู่ในระดับดีมากดังนี้ 1) ด้านงานธุรการ เป็นการปฏิบัติหน้าที่เกี่ยวข้องกับเอกสารต้องมี ความพอใจ ความตั้งใจ ความเพียร และตรวจสอบความละเอียดในการปฏิบัติพบว่ามีการใช้หลักอิทธิบาท 4 กับการปฏิบัติหน้าที่อยู่ในระดับดีมาก ร้อยละ 95 2) ด้านงานสืบสวนเป็นการปฏิบัติหน้าที่ ที่ต้องใช้ความสามารถ ในการปราบปรามจับกุมผู้กระทำความผิดต้องมีฉันทะ ความพอใจ ความมีวิริยะ มีความตั้งใจอดทนต่ออารมณ์ของผู้ถูกจับกุม และต้องใช้ปัญญาแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นอีก พบว่ามีการใช้หลักอิทธิบาท 4 กับการปฏิบัติหน้าที่อยู่ในระดับ ดีมาก ร้อยละ 93 3) ด้านงานสอบสวน เป็นการปฏิบัติหน้าที่เกี่ยวกับงานสำนวนการสอบสวนคดีอาญา คดีปกครอง คดีละเมิดและคดีอื่นๆ ต้องมีความพอใจ มีความเพียร มีความจดจ่ออยู่ในประเด็น เนื้อหาสาระของคดี มีการตรวจสอบแก้ไขให้ถูกต้องก่อนที่จะเสนอความเห็นควรสั่งฟ้อง ไม่ฟ้องหรือมีความเห็นแย้งต่อไป พบว่ามีการใช้หลักอิทธิบาท 4 กับการปฏิบัติหน้าที่อยู่ในระดับดีมาก ร้อยละ 93
This research has the objectives to study: 1) Iddhipatha4 in Theravada Buddhism, 2) the police’s performance of provincial investigation division region 4, and 3) an analytical study of iddhipatha 4 with the police’s performance of provincial investigation division region 4. The researcher studies the data from tripitaka, texts, books, and related researches, and collected the information 230 respondents by questionnaire and in-depth interviews with commander, deputy- commander, inspectors, deputy-inspectors. The results were as follows: 1. Iddhipahta 4 refers to the Dhamma that is a sign of success or the way of success. Which consists of 1) Chandha is contentment, love, willingness, desire for work, 2) Viriya: patience and persistence, diligence, patience, work success. 3) Jitta: concentrate and emphasize with the work, Check work. 4) Vimangsa: concentrate and ponder to check the work. And Iddhipatha 4 is also a cultural age. Dharma is also the reason why people live longer. As has been said by Buddha in the nirvana Interpret "Anon Iddhipatha 4 anyone who makes great progress make it like a ship Basicize The training has already started. That person, when he desires, should live forever or beyond. "The commentator explained that the growth of one's power makes a person to live through life. Eon means to live to the full life expectancy of approximately 100 years or more. 2. Police officer The Investigation Division of the Provincial Police Region 4 has an understanding of the importance of Iddhipatha 4 principles and acts in accordance with the Iddhipatha 4 principles as a percentage of the administrative work, the investigative work, and the investigations. 1) Administrative It is a duty related to documents, must be satisfied, intention, perseverance and check the resolution in practice, found that the use of the power of Iddhipatha 4 with duty is very good, 95% 2) Investigative: Is a duty that requires skill in suppressing the arrest of the offender, there must be courage, satisfaction, persistence, and determination to endure emotions. Of the arrested and must use wisdom to solve problems that occur again It was found that 93% of the work performed by the Iddhipatha 4 in the performance of duties were at a very good level. 3) Investigation It is a duty concerning criminal investigation, administrative cases, tort cases and other cases. Must be satisfied, with diligence, and focus on issues. The content of the case Have corrected before proposing an opinion, should sue Will not continue to sue or have conflicting opinions It was found that 93% of the work performed by the Iddhipatha 4 in performing duties were at a very good level.